Ostatnie trzy miesiące dały mi mocno w kość, więc wyczekiwałam urlopu jak wybawienia. Teraz, kiedy siły mam podreperowane wędrówkami i krajobrazami, zasiadam na nowo do bloga poganiana tęsknotą za montgomeriańskim światem...
Ponieważ już dawno nie było wpisu z gatunku translatorskiego, przygotowałam coś nowego w temacie, tym razem w oparciu o A Tangled Web.
Dwa polskie tłumaczenia powieści noszą, jak wiemy, zupełnie dwa odmienne tytuły: "W pajęczynie życia" wg Henryki Stępień i "Dzban ciotki Becky" Ewy Fiszer. Pierwszy wdzięcznie oddaje sens oryginalnego brzmienia tytułu powieści, drugi - wprowadza nas w temat fabuły. Przekłady różnią się takoż samo ciekawie odmiennymi tłumaczeniami nazw własnych, zarówno bohaterów jak i miejsc. Przyjrzyjmy się tym różnicom:
Henryka Stępień
|
Ewa Fiszer
|
|
Uncle Pippin
|
wujek Pipinek
|
wuj Pyszniak
|
Dandy Dark
|
Dandy Dark
|
Dandys Dark
|
Drowned John
|
John Topielec
|
Jan Topielec
|
The Pinery
|
Dom pod Sosnami
|
Sosnówka
|
Christian Dark
|
Christian Dark
|
Krystyna Penhallow (!)
|
Mrs Jim Trent
|
Jimowa Trent
|
Kubusiowa Trent
|
Margaret Penhallow
|
Margaret Penhallow
|
Małgorzata Penhallow
|
Penny / Pennycuik
Dark
|
Penny / Pennycuik Dark
|
Ptyś / Jan Baptysta Dark
|
Gay Penhallow
|
Gay Penhallow
|
Gaja Penhallow
|
Moon Man
|
Człowiek Księżycowy
|
Lunatyk
|
Treewoofe
|
Treewoofe
|
Drewniane Maszty
|
Happy Dark
|
Happy Dark
|
Szczęściarz Dark
|
Rose River
|
Rose River
|
Różany Potok
|
Little Friday Cove
|
Little Friday Cove
|
Piątkowa Zatoczka
|
Whispering Winds
|
Szepcące Wiatry
|
Szumiące Wiatry
|
David Dark
|
Dawid Dark
|
Daniel Dark
|
Aunty But
|
ciotka But
|
Cioteczka Ale
|
Courting-House
|
„Dom Zalotów”
|
Sadyba Zalecanek
|
Little Sam / Samuel
Beelby Dark
|
Mały Sam / Samuel Beelby Dark
|
Mały Sam / Samuel Nikodem Dark
|
Big Sam / Samuel
Beelby Dark
|
Duży Sam / Samuel Beelby Dark
|
Duży Sam / Samuel Nikander Dark
|
Salt (pies
Samów)
|
Sól
|
Pieprz
|
Silver Slipper
|
Silver Slipper
|
Srebrny Pantofelek
|
Maywood
|
Maywood
|
Majówka
|
Cricket
|
Cricket
|
Świerszczyk
|
Bay Silver Point
|
Silver Point
|
Przylądek Srebrnej Zatoki
|
Hole-in-the-Wall
|
„Dziura w ścianie”
|
Dziura w Murze
|
Zwróćmy uwagę, że Ewa Fiszer decydowała się na tłumaczenie znaczeń nazw własnych (również w imionach zwykle wybierała spolszczenia, np. Kubusiowa Trent - "Mrs Jim Trent"). W inny sposób tłumaczyła Henryka Stępień, pozostawiając większość nazw własnych w oryginale (zachowawszy normy polskiej pisowni w odmianie wyrazów obcych). Co sądzicie o wyborach translatorskich tłumaczek A Tangled Web? Który z przekładów bardziej przypadł Wam do gustu?
I jeszcze tłumaczenia rozdziałów:
Henryka Stępień
|
Ewa Fiszer
|
|
Aunt Becky's Levee
|
Uroczyste spotkanie u ciotki Becky
|
Bankiet ciotki Becky
|
Wheels within Wheels
|
Ruszają trybiki machiny
|
Kółka w kółkach
|
Midsummer Madness
|
Letnie szaleństwo
|
Letnie szaleństwo
|
The Moving Finger
|
Palec Przeznaczenia
|
Palec boży
|
Blindly Wise
|
Ślepa mądrość
|
Mądrość losu
|
Finally, Brethren
|
„W końcu, bracia”
|
Razem, bracia
|
Maud często korzystała w swojej prozie z cytatów literackich i biblijnych. Tytuł ostatniego z rozdziałów jest właśnie fragmentem z Biblii (Flp 4,8):
Jak widać, tylko tłumaczenie Henryki Stępień sugeruje, że tytuł rozdziału jest cytatem. "The Moving Finger" zaś odnosi się, jak sądzę, do strofy z Rubajjatów Omara Chajjama (Emilka miała jeden egzemplarz ;) ):
W końcu, bracia, wszystko, co jest prawdziwe, co
godne,
co sprawiedliwe, co czyste, co miłe, co zasługuje na uznanie:
jeśli jest jakąś cnotą i czynem chwalebnym - to miejcie na myśli.
co sprawiedliwe, co czyste, co miłe, co zasługuje na uznanie:
jeśli jest jakąś cnotą i czynem chwalebnym - to miejcie na myśli.
Jak widać, tylko tłumaczenie Henryki Stępień sugeruje, że tytuł rozdziału jest cytatem. "The Moving Finger" zaś odnosi się, jak sądzę, do strofy z Rubajjatów Omara Chajjama (Emilka miała jeden egzemplarz ;) ):
The Moving
Finger writes; and, having writ,
Moves on:
nor all thy Piety nor Wit
Shall lure
it back to cancel half a Line,
Nor all thy
Tears wash out a Word of it.
- www.phrases.org.uk/meanings/365850.html
- gutenberg.net.au/ebooks02/0201011h.html
- biblia.deon.pl/rozdzial.php?id=757
Świetny wpis! Gratulacje. Warto dodać, że drugie wydanie powieści (londyńskie) nosiło zmieniony tytuł "Aunt Becky began it", do którego może odwoływała się Ewa Fiszer (albo tłumaczyła właśnie z tej edycji).
OdpowiedzUsuńO tak, co możliwe, że odwołała się do tej wersji. Wydaje mi się, że poza tytułem te wersje nie różnią się między sobą, ale nie jestem tego pewna. Nigdy nie sprawdzałam tej kwestii.
UsuńCiekawe, że Henryka Stępień część nazw tłumaczyła, a część zostawiła w oryginalnym brzmieniu. I ta Krystyna Penhallow u Ewy Fiszer... Możliwe, że to po protu błąd. Tylu tam było Penhallow'ów i Dark'ów ;)
OdpowiedzUsuńTakże przypuszczam, że to mógł być jakiś roboczy błąd z tą Krystyną. W takim klanie pomylić się łatwo ;)
Usuń