środa, 15 sierpnia 2018

Z translatorskiej studni - pajęczyna i dzban

   Ostatnie trzy miesiące dały mi mocno w kość, więc wyczekiwałam urlopu jak wybawienia. Teraz, kiedy siły mam podreperowane wędrówkami i krajobrazami, zasiadam na nowo do bloga poganiana tęsknotą za montgomeriańskim światem...
   Ponieważ już dawno nie było wpisu z gatunku translatorskiego, przygotowałam coś nowego w temacie, tym razem w oparciu o A Tangled Web.

   Dwa polskie tłumaczenia powieści noszą, jak wiemy, zupełnie dwa odmienne tytuły: "W pajęczynie życia" wg Henryki Stępień i "Dzban ciotki Becky" Ewy Fiszer. Pierwszy wdzięcznie oddaje sens oryginalnego brzmienia tytułu powieści, drugi - wprowadza nas w temat fabuły. Przekłady różnią się takoż samo ciekawie odmiennymi tłumaczeniami nazw własnych, zarówno bohaterów jak i miejsc. Przyjrzyjmy się tym różnicom:



Henryka Stępień
Ewa Fiszer
Uncle Pippin 
wujek Pipinek
wuj Pyszniak
Dandy Dark
Dandy Dark
Dandys Dark
Drowned John
John Topielec
Jan Topielec
The Pinery
Dom pod Sosnami
Sosnówka
Christian Dark
Christian Dark
Krystyna Penhallow (!)
Mrs Jim Trent
Jimowa Trent
Kubusiowa Trent
Margaret Penhallow
Margaret Penhallow
Małgorzata Penhallow
Penny / Pennycuik Dark
Penny / Pennycuik Dark
Ptyś / Jan Baptysta Dark
Gay Penhallow
Gay Penhallow
Gaja Penhallow
Moon Man
Człowiek Księżycowy
Lunatyk
Treewoofe
Treewoofe
Drewniane Maszty
Happy Dark
Happy Dark
Szczęściarz Dark
Rose River
Rose River
Różany Potok
Little Friday Cove
Little Friday Cove
Piątkowa Zatoczka
Whispering Winds
Szepcące Wiatry
Szumiące Wiatry
David Dark
Dawid Dark
Daniel Dark
Aunty But
ciotka But
Cioteczka Ale
Courting-House
„Dom Zalotów”
Sadyba Zalecanek
Little Sam / Samuel Beelby Dark
Mały Sam / Samuel Beelby Dark
Mały Sam / Samuel Nikodem Dark
Big Sam / Samuel Beelby Dark
Duży Sam / Samuel Beelby Dark
Duży Sam / Samuel Nikander Dark
Salt (pies Samów) 
Sól
Pieprz
Silver Slipper
Silver Slipper
Srebrny Pantofelek
Maywood
Maywood
Majówka
Cricket
Cricket
Świerszczyk
Bay Silver Point
Silver Point
Przylądek Srebrnej Zatoki
Hole-in-the-Wall
„Dziura w ścianie”
Dziura w Murze


   Zwróćmy uwagę, że Ewa Fiszer decydowała się na tłumaczenie znaczeń nazw własnych (również w imionach zwykle wybierała spolszczenia, np. Kubusiowa Trent - "Mrs Jim Trent"). W inny sposób tłumaczyła Henryka Stępień, pozostawiając większość nazw własnych w oryginale (zachowawszy normy polskiej pisowni w odmianie wyrazów obcych). Co sądzicie o wyborach translatorskich tłumaczek A Tangled Web? Który z przekładów bardziej przypadł Wam do gustu?


I jeszcze tłumaczenia rozdziałów:


Henryka Stępień
Ewa Fiszer
Aunt Becky's Levee
Uroczyste spotkanie u ciotki Becky
Bankiet ciotki Becky
Wheels within Wheels
Ruszają trybiki machiny
Kółka w kółkach
Midsummer Madness
Letnie szaleństwo
Letnie szaleństwo
The Moving Finger
Palec Przeznaczenia
Palec boży
Blindly Wise
Ślepa mądrość
Mądrość losu
Finally, Brethren
„W końcu, bracia”
Razem, bracia


   Maud często korzystała w swojej prozie z cytatów literackich i biblijnych. Tytuł ostatniego z rozdziałów jest właśnie fragmentem z Biblii (Flp 4,8): 


W końcu, bracia, wszystko, co jest prawdziwe, co godne,
co sprawiedliwe, co czyste, co miłe, co zasługuje na uznanie:
jeśli jest jakąś cnotą i czynem chwalebnym - to miejcie na myśli.


Jak widać, tylko tłumaczenie Henryki Stępień sugeruje, że tytuł rozdziału jest cytatem. "The Moving Finger" zaś odnosi się, jak sądzę, do strofy z Rubajjatów Omara Chajjama (Emilka miała jeden egzemplarz ;) ):


The Moving Finger writes; and, having writ,
Moves on: nor all thy Piety nor Wit
Shall lure it back to cancel half a Line,
Nor all thy Tears wash out a Word of it.




  • www.phrases.org.uk/meanings/365850.html
  • gutenberg.net.au/ebooks02/0201011h.html
  • biblia.deon.pl/rozdzial.php?id=757



4 komentarze:

  1. Świetny wpis! Gratulacje. Warto dodać, że drugie wydanie powieści (londyńskie) nosiło zmieniony tytuł "Aunt Becky began it", do którego może odwoływała się Ewa Fiszer (albo tłumaczyła właśnie z tej edycji).

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. O tak, co możliwe, że odwołała się do tej wersji. Wydaje mi się, że poza tytułem te wersje nie różnią się między sobą, ale nie jestem tego pewna. Nigdy nie sprawdzałam tej kwestii.

      Usuń
  2. Ciekawe, że Henryka Stępień część nazw tłumaczyła, a część zostawiła w oryginalnym brzmieniu. I ta Krystyna Penhallow u Ewy Fiszer... Możliwe, że to po protu błąd. Tylu tam było Penhallow'ów i Dark'ów ;)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Także przypuszczam, że to mógł być jakiś roboczy błąd z tą Krystyną. W takim klanie pomylić się łatwo ;)

      Usuń