Z translatorskiej studni - koty Emilki

   Mnogość przekładów prozy Maud na język polski jest zadziwiająca - może być źródłem niezwykle ciekawych poszukiwań i porównań. Co powiedziecie na mały "przegląd" kocich imion? Maud uwielbiała te zwierzęta - w kolekcji zgromadzonej przez University of Guelph znajduje się prawie 70 zdjęć, na których je uwieczniła.

Daffy - ukochany kot Maud

(zdj.: University of Guelph Library Archival and Special Collections)

   Ponieważ ostatnio do mojej kolekcji dołączyła Emilka ze Srebrnego Nowiu (opowiem o niej już niebawem), przyjrzyjmy się ulubionym kotom Emily Byrd Starr. Trylogia o Emilce jest najbardziej wysycona autobiograficznymi wątkami, a jej bohaterka pod wieloma względami zdaje się być alter-ego samej pisarki.


   Pierwszymi kotami Emilki, które pojawiają się w Emily of New Moon, są “Mike” i “Saucy Sal”:

She had plenty of company. There was Father - and Mike - and Saucy Sal.

   Mike, to oczywiście kocur, a Saucy Sal - kocica. Rafałowicz-Radwanowa tłumaczy to zdanie tak (przekład z 1936 roku):

Ona miała towarzystwa podostatkiem (!) : ojciec, Kicia, Nieznośnik […].

   Tłumaczka bez pardonu pozmieniała płeć zwierzaków i nie była to omyłka, bo konsekwentnie się tego trzymała - np. w opisie, kiedy koty siedzą z Emilką jedzącą kolację. W moim wydaniu KAW-u z 1988 roku nie poprawiono tego translatorskiego dziwactwa - przypuszczam, że i w dalszych wydaniach także je pozostawiono.

   Ryszarda Grzybowska, która tłumaczyła dla Naszej Księgarni, zapisała tak:

Na brak towarzystwa nie narzekała. Był ojciec… i Mikuś… i Psotka.

   Bogumiła Kaniewska (Podsiedlik-Raniowski):

  

Nie czuła się samotna. Miała i tatusia, i Miśka, i Niecnotkę.

   I jeszcze u Prószyńskiego Agnieszka Ciepłowska tłumaczy (pominęła z tego akapitu zdanie o towarzystwie):

Miała przecież i tatę, i Michasia, i Psotnicę…

   Innym kotem, który wiernie towarzyszył Emilce, był imiennik ulubieńca Maud - "Daffy". Pierwszy raz pojawia się w Emily climbs:

Daffy, her big cat, slipped in beside her like a noiseless, grey shadow.

   Maria Rafałowicz-Radwanowa zmieniła imię kota:

Stop, duży kot Emilki, wśliznął się za nią do saloniku jak szary cień, bez szmeru.

   Podobnie zrobiła Ewa Horodyska, która tłumaczyła kolejne tomy dla Naszej Księgarni:

Prym, wielki kot Emilki, wśliznął się za nią jak cichy, szary cień.

   I Bogumiła Kaniewska:

Stok - duży, szary kot - wślizgnął się bezszelestnie za Emilką niczym szary cień.

   I Agnieszka Ciepłowska:

Szubrawiec, wielki szary kot Emilki, wślizgnął się do wnętrza
za dziewczynką, niczym bezszelestny cień.

   Jak Wam się podobają te rozwiązania translatorskie?






   Dziękuję Michałowi (nie-Michasiowi ;) ) za inspirację - czasami z niepozornych pytań powstają najciekawsze pomysły!

• http://dc.lib.uoguelph.ca/DC:OOI1/?q=%22Cats%22&sf=subject_facet_ss&page=4