poniedziałek, 15 maja 2017

Władysława Wielińska

  Po raz kolejny z Michałem z Domu Echa/Echo Lodge mogliśmy się przekonać, że dawni tłumacze, choćby ze znacznym dorobkiem translatorskim obejmującym popularne ówcześnie tytuły, pozostają w cieniu autora, a ich życie w dużym stopniu jest nam, z perspektywy czasu, nieznane. A jednak ci twórcy zasługują w pełni na uwagę, swoiste "wskrzeszenie", zebranie z rozsypanych kawałków obrazu ich życia i aktywności zawodowej. Ich praca była wkładem w polskie czytelnictwo, a w wielu przypadkach utrwaliła w sposób wielopokoleniowy pewne postaci literackie... 

   Przedwojennych tłumaczy prozy Maud było siedmioro: R. Bernsteinowa, Janina Zawisza-Krasucka, Maria Rafałowicz-Radwanowa, Marceli Tarnowski/Andrzej Magórski, Stefan Fedyński, Karol Borawski/Karol Bobrzynowski oraz Władysława Wielińska. O poszukiwaniach wątków biograficznych pierwszej czwórki czytelnicy Domu Echa/Echo Lodge i Pokrewnych dusz mogli przeczytać na łamach blogów już jakiś czas temu. Teraz nadeszła kolej na Władysławę Wielińską. 

   Tłumaczka ta, podobnie jak Marceli Tarnowski, Stefan Fedyński i Karol Borawski, jest autorką przekładu tylko jednej powieści Maud. W roku 1936 nakładem Wydawnictwa Przeworskiego ukazała się w jej tłumaczeniu Kilmeny of the Orchard - Dziewczę z sadu. Przekład Wielińskiej doczekał się wznowienia w dwóch wydawnictwach dopiero na przełomie lat 1989/1990, gdyż w czasach PRL książka trafiła na indeks.


Egzemplarz w miękkiej, kartonowej oprawie z obwolutą ze skrzydełkami;
w sprzedaży dostępne były również egzemplarze w oprawie płóciennej.


Strona tytułowa Dziewczęcia z sadu.



   Władysława Wielińska jest, według naszych wyliczeń, autorką w sumie dwudziestu jeden dwóch przekładów (przynajmniej tych potwierdzonych):

1927
Klechdy skandynawskie

E. Wende
1928
Dziecko szpieg: wybór nowel francuskich
Alfons Daudet
Skład Główny „Dom Książki Polskiej”
1929
W noc wigilijną: (opowieści gwiazdkowe)

s.n.
1929
Hultajska trójka

Skład Główny „Dom Książki Polskiej”
1929
O psotach kuma zająca
Joe Chandler-Harris
Dom Książki Polskiej
1930
Rusałka Jeziora Como
Olga Visentini
s.n.
1931
Rycerska krew
Juljana Horatia Ewing
Skład Główny „Dom Książki Polskiej”
1932
Murzyniątko
Olga Visentini
Polska Zjednoczona
1933
Tartaren w Alpach
Alfons Daudet
s.n.
1933
Piękna Niwernianka. Dzieje starej berlinki i jej załogi
Alfons Daudet
Skład Główny „Księgarni Nowości”
1933
Słowiczek
Olga Visentini
J. Przeworski
1933
Szkolne lata Toma Brown'a: powieść dla młodzieży
Thomas Hughes
J. Przeworski
1934
Zwycięstwo nart
Olga Visentini
Bracia Drapczyńscy
1935
Co Kasia robiła w szkole
Suzanne Coolidge
Skład "Zjednoczeni Drukarze"
1936
Dziewczę z sadu
Lucy Maud Montgomery
J. Przeworski
1937
Wyprawa w Himalaje: przygody młodych podróżników
Mayne Reid
Nowe Wydawnictwo
1937
Bohaterowie morza
Robert M. Ballantyne
Nowe Wydawnictwo
1937
Pod białymi żaglami: przygody trzech marynarzy
William Kingston
Nowe Wydawnictwo
1938
Czerwonoskóry przyjaciel
Robert M. Ballantyne
Nowe Wydawnictwo
1939
Korzeń mandragory
Marta Ostenso
Instytut Wydawniczy "Plan"
1948
Zatrute źródło
Rosamond Lehmann
Trzaska, Evert, Michalski
1931
Z dziennika małej księżniczki
Helena Potocka
Skład Główny „Dom Książki Polskiej”


Powyższe zestawienie wskazuje, że tłumaczyła z angielskiego, francuskiego i włoskiego.



Inne książki tłumaczone przez Władysławę Wielińską;
wiele z nich ukazało się w seriach: Biblioteka Książek Błękitnych
i Biblioteka Książek Różowych.



    Władysława Wielińska, poza tłumaczeniem książek, zajmowała się także pisaniem artykułów krajoznawczych i popularno-naukowych, które ukazały się w latach 30. w Płomyku. W swoich poszukiwaniach natknęliśmy się na takie tytuły, jak:
  • Gdańsk
  • Z Konga belgijskiego
  • Na Sudanie
  • Rolnictwo w Egipcie
  • Zabytki sztuki egipskiej

   Jest także autorką opracowania o literaturze polskiej dla młodzieży. W pisemku Mały Polak w Niemczech ukazała się tłumaczona przez nią z włoskiego powiastka:




   Niestety, nie udało się ustalić żadnych faktów związanych z życiem osobistym Władysławy Wielińskiej - poza jednym śladem. W numerze Płomyka, w którym ukazał się artykuł o zabytkach Egiptu, umieszczono stosowne fotografie. Zdjęcia prezentowane w piśmie zwykle miały odpowiednią adnotację o autorze czy nazwie agencji, z której je otrzymano. We wspomnianym artykule, na jednej z fotografii, ale bez podobnej adnotacji, ujrzymy kobietę stojącą na tle świątynnego sfinksa - z dużym prawdopodobieństwem jest to autorka tego artykułu - nasza tłumaczka Dziewczęcia z Sadu...





  • CBN Polona
  • Biblioteka Cyfrowa UMCS
  • Chełmska Biblioteka Cyfrowa
  • books.google.pl
  • i inne...


4 komentarze:

  1. Krąg tłumaczy L.M. Montgomery się zacieśnia, a ich kryjące się za nazwiskami postaci nabierają wyraźniejszych kształtów...;)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Oby z następnym tak się udało... ;) - kto wie, co jeszcze znajdziemy...

      Usuń
  2. "Dziewczę z sadu" to książka Maud, która najdłużej stała nieprzeczytana na półce. Zniechęcała mnie forma wydania, brzydki papier, mała czcionka... Przyznam też, że nigdy nie zwróciłam uwagi na nazwisko tłumacza. Dziękuję za kolejną porcję informacji :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Cała przyjemność po naszej stronie :)

      Jak się okazuje, Władysława Wielińska wpisuje się do grona bardzo aktywnych tłumaczy. Bardzo spodobał mi się wątek "krajoznawczy" - myślę, że była zapaloną podróżniczką :)

      Usuń